🌹 सोमप्रदोष 🌹Sompradosh🌹 प्रत्येक मासातील शुद्ध आणि वद्य त्रयोदशीला सूर्य मावळण्यापूर्वीच्या तीन घटकांच्या काळाला ‘प्रदोष’, असे म्हणतात 🌹श्री गुरुदेव दत्त | श्री गुरू स्वामी समर्थ🌹

सोमप्रदोष...!

प्रत्येक मासातील शुद्ध आणि वद्य त्रयोदशीला सूर्य मावळण्यापूर्वीच्या तीन घटकांच्या काळाला ‘प्रदोष’, असे म्हणतात ‘प्रदोषो रजनीमुखम् ।’ प्रदोष हे व्रत शिव या देवतेचे आहे.....

🌹श्री गुरुदेव दत्त | श्री गुरू स्वामी समर्थ🌹

🔹प्रदोष व्रत करण्याची पद्धत...

या दिवशी दिवसभर उपवास आणि उपासना करून रात्री शिवपूजेनंतर भोजन करावे... प्रदोषाच्या दुसर्‍या दिवशी श्रीविष्णुपूजन आवर्जून करावे. या प्रदोष व्रताचा प्रारंभ शक्यतो उत्तरायणात करावा.....*

🔹निषेध...

प्रदोषकाळात वेदाध्ययन करू नये, असे सांगितले आहे; कारण हे रात्रकालातील व्रत आहे, तर वेदाध्ययन हे सूर्य असतांना करावयाचे असते. हे प्रदोष व्रत तीन ते बारा वर्षे अवधीचे असते... कृष्ण पक्षातील प्रदोष जर शनिवारी आला, तर तो विशेष फलदायी मानतात....

१. सोमप्रदोष...

२. भौमप्रदोष...

३. शनिप्रदोष...

४. पक्षप्रदोष...

🔹वार...

१. सोमवार...

२. मंगळवार...

३. शनिवार...

४. प्रत्येक पंधरवड्याची त्रयोदशी...

🔹हेतू...

१: कुलदेवतेचा प्रकोप दूर करणे आणि साधना योग्यरित्या व्हावी...

२: धनलाभ...

३: गुणवान पुत्रप्राप्ती आणि गर्भातील बालकाच्या अडचणी दूर करणे...

४: सोम, भौम शनि प्रदोषातील सर्व...

जिवाला गतजन्मी केलेल्या पापामुळे लागलेल्या विविध प्रकारच्या दोषांचे निवारण करण्यासाठी आणि शिवाला प्रसन्न करण्यासाठी केले जाणारे रात्रकालातील व्रत......

🔹कालावधी...

३ – १२ वर्षे, किंवाआजन्म...

🔹व्रत आरंभण्याचा उपयुक्त कालावधी...

उत्तरायणाचा आरंभ झाल्यावर प्रदोष व्रत करणे अधिक फलदायी ठरते...

🔹प्रदोष व्रत...

प्रदोषकाळाचे महत्त्व, तसेच प्रदोषकाळात काय करावे आणि काय करू नये, याविषयीचे विवेचन खालील लेखातून समजून घेऊया...

यामध्ये शिवपूजनाचे महत्व आहे. प्रत्येक मासातील शुद्ध आणि वद्य त्रयोदशीला सूर्य मावळण्यापूर्वीच्या तीन घटकांच्या काळाला ‘प्रदोष’, असे म्हणतात..... ‘प्रदोषो रजनीमुखम् ।’

देवता- प्रदोष हे व्रत शिव या देवतेचे आहे...

🔹प्रदोष व्रत करण्याची पद्धत...

पूजनाच्या ठिकाणी स्वच्छता करुन रांगोळी काढावी... दिवा लावावा. वातावरण प्रसन्न राहील असे नियोजन असावे. प्रदोष समयी स्नानादी कर्म करुन, शुचिर्भूत होऊन, पांढरे स्वच्छ धूत वस्त्र परिधान करून पूर्व दिशेकडे तोंड करुन बसावे. भगवान शंकराचे पूजन करण्यासाठी सिद्ध व्हावे.

प्रथम विधिवत व शास्त्रशुद्ध गणेशाचे पूजन करावे त्यानंतर शंकराच्या प्रतिमेचे पूजन करावे, पंचामृत स्नान घालावे. प्रतिमा स्वच्छ पुसून आसनावर ठेवावी. प्रतिमेस चंदन लावावे, हळद, कुंकू वहावे. बेलपत्र वहावे.....

व्रतासंबंधी कथा असल्यास वाचावी...

नैवेद्य दाखवून आरती म्हणावी...

🔹निषेध...

*प्रदोषकाळात वेदाध्ययन करू नये, असे सांगितले आहे; कारण हे रात्रकालातील व्रत आहे, तर वेदाध्ययन हे सूर्य असतांना करावयाचे असते... हे प्रदोष व्रत तीन ते बारा वर्षे अवधीचे असते. कृष्ण पक्षातील प्रदोष जर शनिवारी आला, तर तो विशेष फलदायी मानतात.....*

🔹प्रदोष व्रताचे महत्व...

हे व्रत स्त्री किंवा पुरुष किंवा हे दोघेही करु शकतात... यामुळे असंख्य दोषांपासून मुक्ती मिळते, संकटांचे निवारण होते. या व्रताचे खालील प्रमाणे साप्ताहिक महत्व देखील आहे.....*

🔹सोम प्रदोष...

हे व्रत सोमवारी प्रदोष असल्यास कुलदेवतेचा प्रकोप दूर होण्यासाठी आणि साधनेत उन्नत्ती होण्यासाठी केले जाते... तसेच इच्छित चांगली मनोकामना पूर्ण होण्यासाठी, सकारात्मकता वाढण्यासाठी केले जाते.....

🔹भौम प्रदोष...

हे व्रत मंगळवारी प्रदोष असल्यास धनलाभासाठी केले जाते...

🔹सौम्यवारा प्रदोष...

हे व्रत बुधवारी प्रदोष असल्यास शिक्षण व ज्ञानप्राप्तीसाठी केले जाते.....

🔹गुरुवार प्रदोष...

हे व्रत गुरुवारी प्रदोष असल्यास पितरांचे आशीर्वाद प्राप्त होण्यासाठी, शत्रु वर विजय प्राप्त करण्यासाठी, संकटांचा विनाश करण्यासाठी केले जाते.....

🔹भृगुवारा प्रदोष...

हे व्रत शुक्रवारी प्रदोष असल्यास धन, संपदा व सौभाग्यासाठी, जीवनात सफलता प्राप्त करण्यासाठी केले जाते.....

🔹शनि प्रदोष...

हे व्रत शनिवारी प्रदोष असल्यास गुणवान पुत्रप्राप्तीसाठी केले जाते... गर्भातील बालकाच्या अडचणी दूर होण्यासाठी केले जाते. नोकरीमध्ये चांगली पदोन्नती होण्यासाठी केले जाते.....

🔹भानु प्रदोष...

हे व्रत रविवारी प्रदोष असल्यास जीवनात सुख-शांति लाभावी , दिर्घायु लाभावे यासाठी केले जाते.....

🔹प्रदोष व्रत उद्यापन...

१. पूर्वी पूजा विधीमध्ये सांगितल्या प्रमाणे सर्व तयारी करावी...

२. गणेश पूजन झाल्यावर शंकराच्या प्रतिमेऐवजी उमा-शंकराची प्रतिमेचे पूजन करावे...

३. अग्नी प्रज्वलीत करुन, हवन करताना "ॐ उमा सहित-शिवाये नम:" या मंत्राच्या उच्चाराने कमीत कमी १०८ आहुती द्याव्यात, त्यानंतर पूर्णाहुती द्यावी...

४. नैवेद्य दाखवावा. आरती म्हणावी...

५. ब्राह्मण, मेहुण जेवावयास घालावे...

६. त्यांचे जेवण झाल्यानंतर त्यांचे आशीर्वाद घेऊन स्वतः परिवारासह भोजन करावे, प्रसाद ग्रहण करावा.....

ही पोस्ट आवडली असेल तर आपल्या प्रतिक्रिया खाली कमेंट मध्ये नक्की कळवा आणि सगळ्यांना शेअर करा 🙏

🌹श्री गुरुदेव दत्त | श्री गुरू स्वामी समर्थ🌹