🌹 घालीन लोटांगण वंदीन चरण 🌹 वैशिष्ट्ये व अर्थ 🌹गुरुदेव दत्त | श्री गुरू स्वामी समर्थ🌹

🌹 घालीन लोटांगण वंदीन चरण 🌹 वैशिष्ट्ये व अर्थ 🌹

🌹गुरुदेव दत्त | श्री गुरू स्वामी समर्थ🌹

आरती झाल्यानंतर एका लयीत व धावत्या चालीत ही प्रार्थना म्हटली जाते.

अतिशय श्रवणीय व नादमधुर असल्याने खूपच लोकप्रिय आहे. सर्वत्र म्हणले जाते व भक्त त्यात तल्लीन होऊन जातात.

आज आपण या प्रार्थने मधील वैशिष्टे पाहूया व त्याचा अर्थ समजावून घेऊ.

ही प्रार्थना चार कडव्याची आहे व पाचवे कडवे हे एक मंत्र आहे.

🌹 वैशिष्ट्ये व अर्थ 🌹

(१) प्रार्थनेतील चार कडव्यांचे कवी हे वेगवेगळे आहेत.

(२) ही चारही कडवी वेगवेगळ्या कालखंडात लिहिली गेली आहेत.

(३) पहिले कडवे मराठीत असून उरलेली कडवी संस्कृत भाषेत आहेत.

(४) बऱ्याच जणांना असे वाटते की ही गणपतीची प्रार्थना आहे. पण ही सर्व देवांच्या आरती नंतर म्हणली जाते.

(५) सर्व कडवी कृष्णाला उद्देशूनआहेत. यातील एकही कडवे गणपतीला उद्देशून नाही.

(६) वेगवेगळ्या कवींची व वेगवेगळ्या कालखंडातील कडवी एकत्र करून ही प्रार्थना बनवली गेली आहे.

(१) घालीन लोटांगण वंदीन चरणl डोळ्यांनी पाहिन रूप तुझे |

प्रेमे आलिंगन आनंदे पूजीन | भावे ओवाळीन म्हणे नामा |

 वरील कडवे संत नामदेवांनी तेराव्या शतकात लिहिलेली एक सुंदर रचना आहे

अर्थ..

कृष्णाला उद्देशुन संत नामदेव म्हणतात, तुला मी लोटांगण घालीन व तुझ्या चरणांना वंदन करीन. माझ्या डोळ्यांनी तुझे रूप पाहिन एवढेच नाही तर तुला मी प्रेमाने आलिंगन देऊन अत्यंत मनोभावे तुला ओवाळीन.

२) त्वमेव माता च पिता त्वमेव | त्वमेव बंधुश्च सखा त्वमेव |

    त्वमेव विद्या द्रविणं त्वमेव | त्वमेव सर्व मम देव देव |

हे कडवे आद्यगुरू शंकराचार्यांनी गुरुस्तोत्रात लिहिलेले आहे. ते संस्कृत मध्ये आहे. हे आठव्या शतकात लिहिले गेले आहे.

अर्थ..

तूच माझी माता व पिता आहेस. तूच माझा बंधू आणि मित्र आहेस. तूच माझे ज्ञान आणि धन आहेस. तूच माझे सर्वस्व आहेस.

(३) कायेन वाचा मनसेन्द्रियैर्वा |  बुद्ध्यात्मना वा प्रकृती स्वभावात | 

करोमि यद्येत सकल परस्मै |नारायणापि समर्पयामि ||

हे कडवे श्रीमदभगवत पुराणातील आहे. ते व्यासांनी लिहिलेले आहे.

अर्थ...

श्रीकृष्णाला उद्देशून हे नारायणा, माझी काया व माझे बोलणे माझे मन, माझी इंद्रिये, माझी बुद्धी माझा स्वभाव आणि माझी प्रकृती यांनी जे काही कर्म मी करीत आहे ते सर्व मी तुला समर्पित करीत आहे.

(४) अच्युतम केशवम रामनारायणं | कृष्ण दामोदरम वासुदेवं हरी |

श्रीधर माधवं गोपिकावल्लभं | जानकी नायक रामचंद्र भजे ||

वरील कडवे आदि शंकराचार्यांच्या अच्युताकष्ठम् मधील आहे. म्हणजेच आठव्या शतकातील आहे.

अर्थ...

मी भजतो त्या अच्युताला, त्या केशवाला, त्या रामनारायणाला, त्या श्रीधराला, त्या माधवाला, त्या गोपिकावल्लभाला, त्या श्रीकृष्णाला आणि मी भजतो त्या जानकी नायक श्रीरामचंद्राला.

हरे राम हरे राम | राम राम हरे हरे |

हरे कृष्ण हरे कृष्ण | कृष्ण कृष्ण हरे हरे |

हा सोळा अक्षरी मंत्र "कलीसंतरणं" या उपनिषदातील आहे.

कलियुगाचा धर्म हे हरिनाम संकीर्तन आहे. याशिवाय कलियुगात कोणताच उपाय नाही. हा मंत्र श्री राधाकृष्णाला समर्पित आहे.

अशी ही वेगवेगळ्या कवींची, वेगवेगळ्या भाषेचे मिश्रण असलेली प्रार्थना अत्यंत श्रवणीय आहे. तिचे नादमाधुर्य व चाल अलौकिक आहे. रचना कोणाची असो हे गाताना भक्त तल्लीन होतात व त्यांचा भाव देवा पर्यंत पोचतो.

Ghalin lotangan vandin charan || Dolyani pahin rup tujhe ||

Preme alingan anande pujin || Bhave ovaleen mhane nama ||

Twamev mata cha Pita twamev || Twamev bandhusch sakha twamev ||

Twamev Vidhya dravinam twamev || Twamev sarwam mam dev dev ||

Kayena vacha manasendriyenva || Buddhayatmna va prakrutiswabhavat ||

Karomi yadhyat sakalam parasmai || Narayanayeti samarpayami ||

Achyutam keshavam ramnarayanam || krushanadamodaram vasudevam bhaje ||

Shridharam Madhavam gopikavallabham || Janaki nayakam ramchandra bhaje ||

Hare ram hare ram ram ram hare hare || 

Hare krishna hare krishna Krishna Krishna hare hare ||

Hare ram hare ram ram ram hare hare ||

Hare krishna hare krishna Krishna Krishna hare hare ||

Hare ram hare ram ram ram hare hare ||

Hare krishna hare krishna Krishna Krishna hare hare ||

टाळी वाजवण्याचं धार्मिक महत्व

धार्मिक दृष्टीने विचार केला तर आपल्या समाजात असं मानलं जातं की टाळी वाजवून तुम्ही देवाला तुमची गाऱ्हाणी ऐकायला बोलावतात. असं केल्याने देवाचं लक्ष वेधलं जातं असं लोक मानतात. याशिवाय आरती, भजन, किर्तन करतेवेळी टाळी वाजवल्याने पापांचा समूळ नाश होतो अशी आख्यायिका आहे. तसेच टाळी वाजवल्याने नकारात्मक ऊर्जा देखील दूर होते. 

टाळी वाजवण्याचं वैज्ञानिक महत्व

आरतीच्या वेळेस टाळी वाजवण्याचा आपण वैज्ञानिक दृष्टीने विचार केल्यास अ‍ॅक्युप्रेशर पॉइंट्सवर दाब पडतो, तसेच याव्यतिरिक्त हृदय आणि फुफ्फुसासंदर्भातील आजारांना दूर ठेवण्यास देखील मदत होते. यामुळे ब्लड प्रेशर देखील नियंत्रणात राहतं. टाळी वाजवण्याला एक योग्य समजलं गेलं असल्याने या पद्धतीने अनेक रोगांपासून दूर राहण्यास देखील मदत होते.

_________________________________________

❤️Avdhut Chintan Shree Gurudev Datta❤️

❤️Anatakoti Brahmnda Nayaka Rajadhiraja Yogiraja Parabrahma Satchidananda Sadguru Akkalkot Niwasi Sadguru Shree Swami Samarth Mahara ki Jai..!❤️

❤️अनंतकोटी ब्रम्हांडनायक राजाधिराज योगीराज परब्रम्ह सच्चिदानंद सदगुरू अक्कलकोट निवासी सद्गुरू श्री स्वामी समर्थ महाराज की जय !❤️

🌹 गुरुदेव दत्त | श्री गुरू स्वामी समर्थ 🌹